عناوین اصلی
وکالت نامه چیست و توضیح کامل انواع وکالت
وکالت به معنای واگذار نمودن امری به شخص دیگری است.
عقد وکالت،یکی از عقود معینه است که در قانون مدنی دربارهٔ آن صحبت شده و یکی از عقود جایز است .
طبق ماده ۶۵۶ قانون مدنی: «عقد وکالت، عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می‌نماید».ثطرفی که وکالت می‌دهد موکل یا اصیل می‌نامند و طرفی که وکالت به او داده شده وکیل است که نماینده موکل میباشد.
موکل میتواند برای انجام هر کاری که خود قادر به انجام آن است به شخص دیگری وکالت دهد مگر آنکه آن امر قائم به شخص باشد مانند ادای شهادت، سوگند،
انجام وکالت می تواند معوض باشد یا بلاعوض،چون بنا بر ماده ۶۵۹ قانون مدنی وکالت ممکن است مجانی باشد یا با اجرت.
در منظر علم حقوق امر وکالت در دسته بندی انواع عقد جایز قرار می‌گیرد. عقد جایز در عالم حقوق، برهم زدن عقد توسط یکی از طرفین در هر زمان که بخواهد. در فسخ عقد وکالت نیاز به هیچ تشریفات خاصی نیست.
با منعقد شدن این نوع عقد (عقد وکالت) میان وکیل و موکل یک رابطه حقوقی ایجاد میگردد.
قبل از ذکر انواع وکالت نامه لازم است تا با تعریف وکالتنامه آشنا گردیم. وکالت نامه در واقع قراردادی است که بین وکیل و موکل بسته می شود. به عبارتی سندی که مندرج به توافقات طرفین، موضوع و اختیارات وکیل میباشد. این قرارداد تنها منوط به توافق بین افراد معمولی و وکلای قانونی نیست بلکه بین افراد عادی نیز می توان چنین قراردادی را عقد کرد.
انواع وکالت چیست ؟
- وکالت مقید : موکل طی عقد قراردادی، انجام امور خاص و مقیدی را به وکیل می سپارد. وکیل تنها اختیار انجام کار مشخص شده را دارد.
- وکالت مطلق : موکل به وکیل، اجازه انجام تمام امور مربوط به موضوع مورد توافق را می دهد. در واقع موکل، وکالت کلیه امور مربوط به کار خود را به وکیل می سپارد.
- وکالت قضایی : انجام امور قضایی موکل، که نیازمند دانش و تخصص کافی برای انجام آن میباشد به وکیل دادگستری سپرده می شود.
- وکالت غیرقضایی : چنانچه شخصی، پیگیری امور اداری خود را به فرد دیگری بسپارد.
- وکالت ساده: عزل وکیل از انجام امور سپرده شده به او در زمان دلخواه توسط موکل.
- وکالت بلاعزل: وکالتی که در آن موکل، حق فسخ قرارداد و عزل وکیل را ندارد.
- وکالت تام الاختیار: در این نوع وکالت، وکیل جهت اجرای هر یک از امور مشخص شده به وی، نیاز به اجازه موکل ندارد.
- وکالت نامه رسمی: وکالتنامه ای که به صورت رسمی و محضری بین وکیل و موکل عقد می گردد و در دفاتر اسناد رسمی به ثبت می رسد.
- وکالت نامه عادی: وکالتنامه ای که به صورت نوشتن قولنامه یا قرارداد مکتوب بین طرفین و بدون نیاز به مراجعه به دفاتر اسناد رسمی و ثبت قرارداد، تنظیم می گردد.
وکالت تام الاختیار چیست؟
طبق آنچه در ماده ۶۵۶ قانون مدنی به آن اشاره شده وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می‌نماید. به عبارت دیگر، وکالت عقدی میباشد که یکی از طرفین شخصی را نماینده خود می نماید که اعمال حقوقی وی را انجام دهد. در این میان نیز وکالت تام الاختیار نوعی وکالت محسوب می شود که طی آن وکیل برای هر یک امور مشخص شده نیاز به اجازه موکل خود ندارد و حدود اختیارات به صورت مطلق و کامل به وکیل واگذار می شود.
در حقیقت، در وکالت تام الاختیار موکل در وکالتنامه تنظیمی فی مابین تمامی امور مادی و اداری خود را به وکیل تنفیذ کرده و پس از آن لزومی ندارد جهت هر کار جدیدی یک وکالت جدید و حتی جداگانه ای نسبت به بعضی امور داده شود. وکالتنامه های تام الاختیار عموما به صورت رسمی و در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می گردد.
انواع وکالت تام الاختیار
به طور کلی می توان انواع وکالت تام الاختیار را در دو دسته جداگانه تقسیم کرد:
وکالت تام الاختیار ساده: همان طور که از نام آن مشخص است در این نوع وکالت موکل می تواند هرگاه که بخواهد وکیل خود را برکنار کند.
وکالت بلاعزل :وکالت به مفهوم دادن نمایندگی میباشد، چیزی که در قانون از آن به عنوان نیابت یاد شده و بر پایه اعتماد داده میشود. فردی که امور به او واگذار میشود وکیل و کسی که به شخص دیگری وکالت می‌دهد، موکل نام دارد.
وکالت بلاعزل وکالتی است که در آن موکل به تنهایی نمیتواند وکیل را عزل کند. یعنی در وکالتنامه وکالت وکیل یا عدم عزل وکیل در ضمن عقد، شرط شده باشد. در این حالت موکل دیگر حق عزل وکیل و فسخ وکالت را ندارد.
مواد قانونی تعهدات وکیل
طبق ماده ۶۶۶:
هر گاه از تقصیر وکیل خسارتی به موکل متوجه شود که عرفاً وکیل مسبب آن محسوب میگردد مسئول خواهد بود.
طبق ماده ۶۶۷:
وکیل باید در تصرفات و اقدامات خود مصلحت موکل را مراعات نماید و از آنچه که موکل بالصراحه به او اختیار داده یا بر حسب قرائن و عرف و عادت داخل اختیار اوست تجاوز نکند.
طبق ماده ۶۶۸:
وکیل باید حساب مدت وکالت خود را به موکل بدهد و آنچه را که به جای او دریافت کرده است به او رد کند.
طبق ماده ۶۶۹:
هر گاه برای انجام امر دو یا چند نفر وکیل معین شده باشد هیچ یک از آنها نمیتواند بدون دیگری یا دیگران دخالت در آن امر بنماید مگر اینکه هر یک مستقلاً وکالت داشته باشد در این صورت هر کدام میتواند به تنهایی آن امر را بجا آورد.
طبق ماده ۶۷۰:
در صورتی که دو نفر به نحو اجتماع وکیل باشند به موت یکی از آنها وکالت دیگری باطل میشود.
طبق ماده ۶۷۱:
وکالت در هر امر مستلزم وکالت در لوازم و مقدمات آن نیز هست مگر اینکه تصریح به عدم وکالت باشد.
طبق ماده ۶۷۲:
وکیل در امری نمیتواند برای آن امر به دیگری وکالت دهد مگر اینکه صریحاً یا به دلالت قرائن وکیل در توکیل باشد.
طبق ماده ۶۷۳:
اگر وکیل که وکالت در توکیل نداشته انجام امری را که در آن وکالت دارد به شخص ثالثی واگذار کند هر یک از وکیل و شخص ثالث در مقابل موکل نسبت به خساراتی که مسبب محسوب میشود مسئول خواهد بود.
تعهدات موکل در برابر وکیل خود
در متن قانونی مدنی طبق ماده ۶۷۴ تا ۶۷۷ به تعهدات قانونی موکل اشاره شده است که به شرح ذیل میباشد:
“موکل ملزم به انجام تمامی تعهدات و مسئولیت هایی می باشد که از جانب وکیل خود به ایشان محول گردیده و در عقد وکالت هم به آن اشاره شده است، اما هیچ الزامی برای انجام تعهدات خارج از عرف و اختیار موکل باشد بر عهده ایشان نیست همچنین اختیارات و مسئولیت های شخص وکیل به واسطه متن قانون و همچنین توافق که طرفین برای عقد وکالت داشتند مشخص میگردد.”
پرداخت تمامی هزینه های وکالتی (حق الوکاله) توسط موکل و همچنین تمامی هزینه هایی که وکیل شخصا در مراجع برای پرونده ایشان پرداخت نموده است باید تمام و کمال به ایشان پرداخت نمایند. مگر اینکه وکیل و موکل در قرارداد وکالت طور دیگری توافق کرده باشند در واقع حق الوکاله وکیل تابع قرارداد بین طرفین خواهد بود.
شرایط صحت وکالت
در وکالت شرط است که هر یک از وکیل و موکل بالغ و عاقل باشند و موکل کاری را که به وکالت می‌دهد شرعاً از انجام آن کار ممنوع التصرف نباشد. کار مورد وکالت باید در ملکیت موکل باشد و قابلیت نیابت را داشته باشد.
وکالت موقعی صحیح واقع میشود که به طور منجز واقع شود. اگر آن را به شرطی، معلق کنند وکالت صحیح نیست.
مدارک مورد نیاز برای تنظیم انواع وکالت نامه:
برای نوشتن وکالتنامه کارت ملی و شناسنامه وکیل و موکل و کپی آنها ضروری میباشد.
اگر قرار است برای خرید و فروش خودرو یا ملکی وکالت داده شود، باید سند و مدارکی که نشان‌دهنده مالکیت موکل میباشد، به دفترخانه‌ها ارائه کنید. یعنی هر حقی که قرار است از سوی موکل به وکیلی داده شود، باید مدارکی مبنی بر داشتن آن حق توسط موکل ارائه گردد.
مواردی که در وکالتنامه بلاعزل باید رعایت فرمایید:
وکالتنامه را به دقت بخوانید. تمام مواردی که می‌خواهید عنوان کنید، با جزئیات یادداشت کنید.
در معاملات کلان از طریق وکالتنامه، حتما قبل از انجام معامله اعتبار وکالتنامه از دفترخانه تنظیم‌کننده سند، کتباً استعلام گردد.
بهتر است فقط برای امور اداری از وکالت بلاعزل استفاده کنید و اگر ملکی خریداری میکنید، هرچه زودتر به سند قطعی تبدیل کنید.
برای تنظیم وکالتنامه حتما به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنید. وکالتنامه شما باید به صورت کتبی نوشته شود و در دفترخانه‌های رسمی به ثبت برسد. در غیر این صورت وکالت شما فسخ شده، و قانونی نمیباشد.
از وکالتنامه دو نسخه تهیه کنید. یک نسخه دست فروشنده و یک نسخه دست خریدار باشد.
با افرادی که نمی‌شناسید به هیچ عنوان معاملات وکالتی انجام ندهید.
در انتها ما به شما پیشنهاد می دهیم در هر صورتی اگر قصد تنظیم وکالت نامه از هر نوعی داشتید حتما با وکلا و مشاورین تخصصی ما در ارتباط باشید .
