ثبت اسناد و املاک

ویژگی‌های سند ثبتی و حقوق موجود در املاک ثبت شده.  تفاوت بزرگ بین املاکی که ثبت شده‌اند و آن‌هایی که هنوز به ثبت نرسیده‌اند، در این است که در مورد املاک ثبت نشده، مبنای مالکیت و حقوق اشتغال واضح نیست و ادعاهای مختلفی ممکن است وجود داشته باشد. اما در مورد املاک ثبت شده، اهمیت بیشتر به تاریخچه ثبت آنها در دفترخانه ثبت املاک است. نکته‌ای که در حقوق انگلیس جالب و به‌همراه بحث‌های فراوان است، وضعیت دوگانه‌ای است که ممکن است منجر به ابهام و سردرگمی شود.

ویژگی‌های سند ثبتی

سند ثبتی دارای ویژگی‌هایی است که هر یک از آنها به‌عنوان اصول در حقوق انگلیس تأسیس شده‌اند. بر اساس اصل اول، سند ثبتی باید یک آینه کامل از حقوق و تعهداتی باشد که به ملک ثبت شده تعلق دارد و این اطلاعات باید به گونه‌ای صریح ارائه شود که مثلاً شخص مشتری با مراجعه به آن، حقوق خود را مدعی شود.

انواع ثبت:

1. اولین ثبت که به وجود آمد، ثبت عادی و اختیاری بود. به این معنی که مردم اختیار داشتند ولی از آن استقبال نشد.
2. ثبت عمومی (اجباری)، که مردم را مجبور به ثبت اسناد خود کرد. این نوع ثبت دارای ضمانت اجرایی است و اگر کسی ملک خود را ثبت نکند، هیچ دفتر اسناد رسمی نمی‌تواند نسبت به آن اقدامی انجام دهد.

اهداف ثبت اسناد و املاک:

1. ثبت ملک در اداره ثبت اسناد و املاک، در نهایت منجر به صدور سند مالکیت می‌شود. دولت شخصی را مالک می‌شناسد که سند مالکیت به نام آن شخص صادر شده است و این سند رسمی‌ترین حکم دادگاه است.
2. با ثبت ملک، مالکان تمایلی به فروش چندین باره ملک خود ندارند و از ایجاد تعارض در مالکیت در جامعه جلوگیری می‌شود؛ زیرا اداره ثبت اسناد و املاک دارای بانک اطلاعاتی از تمام املاک است و هر ملک دارای شماره ثبتی و پرونده‌ای است که آخرین مالک آن مشخص است.

3. ثبت ملک و معاملات منجر به تهیه دلایل محکم و قوی برای اقرارها و معاملات توسط دفاتر اسناد رسمی و ادارات ثبت می‌شود. این امر در دادگاه به دلایل قوی تبدیل می‌شود. داشتن یک سند مالکیت یا سند معامله رسمی در دست، امکان مقاومت در برابر سند غیررسمی را به افراد می‌دهد.

قانون ثبت بیشتر توجهش به جنبه‌های حقوقی دارد، اما جنبه‌های مالی نیز مهم هستند. ثبت املاک و معاملات منجر به واریز حق ثبت به خزانه دولت می‌شود و در برخی آمارها، درآمد حق ثبت از صادرات غیرنفتی ایران بیشتر است.

 ماده ۱ قانون ثبت:

در هر حوزه ابتدایی، یک اداره یا دایره ثبت اسناد و املاک تاسیس می‌شود که ممکن است شعبه‌های مختلفی داشته باشد. این حوزه ابتدایی به معنای حوزه قضایی است.

قسمت‌های اداره

ثبت:
1. املاک
2. اسناد

املاک در هر اداره ثبت اسناد و املاک هر شهرستانی ادغام می‌شوند.

اسناد به دفاتر اسناد رسمی ازدواج واگذار شده است. اداره ثبت اسناد ابتدایی جزء وزارت عدلیه بود و پس از انقلاب، به‌عنوان یک اداره کل شکل گرفت. در حال حاضر، این اداره تحت نظارت قوه قضاییه است.

نکات:
1. در اداره ثبت، کارشناسان به‌نام نمایندگان ثبت حضور دارند.
2. هر سازمان، دفاتر و ادارات ثبت را برای انجام کارهای مراجعین ایجاد کرده است.

قانون ثبت اسناد و املاک: معرفی و اهداف

بنا به اصل بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حیثیت، جان، مال، حقوق و مسکن افراد از هر گونه تعرض محافظت می‌شود. از این رو، حفظ اسناد و مالکیت افراد از اهمیت چشمگیری برخوردار بوده و با نظم عمومی در ارتباط است.

با توجه به اهمیتی که مالکیت در اقتصاد و جوامع امروزی دارد، تثبیت و ثبت مالکیت به عنوان یک موضوع بسیار حیاتی مورد توجه قرار گرفته است. به همین دلیل، در هر کشور، قوانین خاصی در زمینه ثبت و تثبیت مالکیت تصویب و اجرا شده‌اند تا امور مرتبط با ثبت و تثبیت مالکیت را تنظیم نمایند.

بنا به مطالب گفته شده، می‌توان گفت قانون ثبت اسناد و املاک، مجموعه‌ای از قوانین و مقرراتی است که توسط قانون‌گذار به منظور تنظیم امور افراد در زمینه مالکیت، ثبت احوال، انتقال و نقل و… تدوین و اجرا شده است.

هدف اصلی و فلسفه پشت وضع قوانین ثبتی، برقراری نظم عمومی و ایجاد امنیت است. این قوانین و آیین‌نامه‌های ثبتی، از وقوع اختلافات مرتبط با اموال و مالکیت شهروندان جلوگیری کرده و باعث ایجاد استحکام در نظام ثبتی می‌شود. اجرا و اعمال این قوانین، از وقوع اختلافات ارضی و مالکیتی جلوگیری می‌کند و به دست آوردن نظم و سامان در جامعه را تسهیل می‌دهد.

تاریخچه قانون ثبت اسناد و املاک در ایران

قسمت قبلی این مقاله به تشریح ماهیت و تعریف قانون ثبت اسناد و املاک پرداخت و اظهار شد که این قانون مجموعه‌ای از مقررات است که امور مرتبط با شهروندان در حوزه ثبت و مسائل مالکیتی را تنظیم و اداره می‌کند. حال در این بخش از مقاله قصد داریم به شرح تاریخچه قانون ثبت اسناد و املاک بپردازیم.

اولین قانون ثبت اسناد و املاک در ایران، در بیستم اردیبهشت سال 1290 خورشیدی با تأیید ۱۴۳ ماده توسط مجلس شورای ملی به تصویب رسید. بر اساس این قانون، دایره ثبت اسناد در وزارت عدلیه (دادگستری) تأسیس شد و پس از گذشت زمان، به دیداره کل و سپس به سازمانی بزرگ‌تر ارتقا یافت.

بعد از آن، قانون دیگری با عنوان “قانون ثبت اسناد و املاک” شامل ۱۴۲ ماده، در تاریخ بیست و ششم اسفند ماه ۱۳۱۰ شمسی توسط کمیسیون قوانین عدلیه مجلس شورای ملی تصویب شد و از آن زمان تا به امروز اجرا می‌شود.

قانونی که در حال حاضر در کشور به اجرا درآمده، همان قانون سال ۱۳۱۰ است. اگرچه برخی از مواد این قانون در طول زمان اصلاحاتی را تجربه کرده‌اند، اما به طور کلی می‌توان گفت بیشتر مواد این قانون، همان موادی هستند که در سال ۱۳۱۰ تصویب شدند. اما با توجه به پیچیدگی و گسترش مسائل ثبتی شهروندان، نیاز به تدوین و تصویب قوانینی سازگارتر با امور روزافزون شده است.

بخش‌ها، فصول و متن مواد قانون ثبت اسناد و املاک

در اقسام قبلی مقاله، اشاره شد که قوانین مرتبط با مسائل ثبتی افراد، از جمله ثبت سند ملکیت خانه، تحت عنوان قانون ثبت اسناد و املاک، مورد تنظیم و اجرا قرار می‌گیرند. اکنون در این بخش از مقاله، جهت آشنایی علاقه‌مندان با جزئیات این قانون، به بخش‌ها، فصول و متن مواد آن پرداخته می‌شود.

قانون ثبت اسناد و املاک از هشت بخش تشکیل شده است که شامل:

1. تشکیلات اداری ثبت
2. ثبت عمومی
3. ثبت اسناد
4. دفاتر اسناد رسمی
5. اجرا مفاد اسناد رسمی
6. جرائم و مجازات
7. تعرفه و مخارج ثبت اسناد و املاک
8. مواد مخصوصه

برخی از این بخش‌ها از فصول جداگانه تشکیل شده‌اند. به عنوان مثال، بخش دوم (ثبت عمومی) دارای سه فصل است که شامل:
1. اعلان ثبت و تحدید حدود
2. اعتراض
3. در آثار ثبت می‌باشد.

همچنین، بخش سوم (ثبت اسناد) نیز شامل سه فصل است که شامل موارد عمومی، آثار ثبت اسناد و امانت و سازماندهی می‌باشد.

از میان ۱۵۷ ماده قانون، برخی آیین‌نامه‌ها برای اجرای مفاد آن نیز تصویب شده‌اند. متن مواد این قانون به دو شیوه ماهوی و شکلی تنظیم شده است و برای تعیین و حفظ مالکیت مالکان و حقوق صاحبان اسناد، به کار می‌رود.

حرفه ای ترین وکیل شیراز در دعاوی حقوقی

برای دیدن نکته های حقوقی جالب توجه و سایر مقالات حقوقی و همچنین دریافت مشاوره حقوقی رایگان به صفحات دیگر وبسایت موسسه حقوقی ناد بهترین موسسه حقوقی شیراز سر بزنید.

حرفه ای ترین وکلای شیراز در تیم حقوقی ناد آماده پاسخگویی و ارائه مشاوره حقوقی رایگان و سودمند به شما عزیزان هستند. ارتباط مستقیم با وکیل دعاوی ملکی در  شیراز