“چک صیادی چیست ؟چک صیادی، یک نوع جدید از چک است که طبق قوانین جدید صدور چک، توسط بانک مرکزی در سامانه صیاد صادر می‌شود.

ویژگی‌های منحصر به فرد این نوع چک، باعث شده تا امنیت و قابلیت اجرای بیشتری نسبت به چک‌های قدیمی داشته باشد.

این امر ناشی از ماده 6 قانون جدید صدور چک است که بانک‌ها را به الزام ارسال دسته چک‌ها به مشتریانشان از طریق سامانه یکپارچه چک (صیاد) نزد بانک مرکزی می‌کند.

این تکلیف به معنای این است که برخلاف گذشته که شعب بانک‌ها مسئول بررسی و احراز صلاحیت متقاضیان دسته چک بودند.

با ایجاد سامانه صیاد و الزام صدور چک صیادی از طریق این سامانه، دیگر شعبه‌های بانک اختیاری در این زمینه ندارند و نظارت بر روند صدور دسته چک و احراز صلاحیت متقاضیان تنها وظیفه بانک مرکزی است.

تا این قسمت شما آموختید که چک صیادی چیست و در ادامه، به تفصیل درباره چک صیادی، نحوه دریافت آن و تفاوت‌های آن با چک‌های سنتی و سامانه صیاد صحبت خواهیم کرد. اگر به دنبال اطلاعات بیشتر درباره چک‌ها هستید، همراه ما باشید.”

چک صیادی چیست ؟

قبل از بررسی جزئیات چک صیادی، من یک توضیح کلی درباره مفهوم چک ارائه می‌دهم. سپس به توضیحات دقیق درباره اینکه چک صیادی چیست و ویژگی‌های آن می‌پردازم.

در فعالیت‌های تجاری، به‌ویژه در معاملاتی که مبالغ بزرگی درگیر هستند، استفاده از اسنادی همچون چک، سفته و برات به جای پول نقد رایج است.

از بین این اسناد، چک به دلیل ویژگی‌هایی از جمله امکان تعقیب قانونی صادرکننده، همواره مورد توجه واقع شده است، چه در میان تاجران و افرادی که در حوزه‌های تجاری فعالیت دارند و چه در بین عموم مردم.

با این حال، به دلیل آسانی در صدور دسته چک‌ها توسط شعب بانکی در گذشته، بسیاری از افراد، بدون آگاهی کامل از قوانین صدور چک یا بدون داشتن منابع مالی کافی برای پرداخت چک‌ها در موعد مقرر، دسته چک دریافت می‌کردند.

این موضوع منجر به برگشت بسیاری از چک‌ها و تشکیل دسته‌های زیادی از پرونده‌های قضایی مرتبط با چک‌های برگشتی شده است.

این وضعیت باعث شده تا سیستم قضایی با بار زیادی از پرونده‌ها روبه‌رو شود و افراد بسیاری به دلیل برگشت چک‌ها به مشکلات قانونی برخورد کنند.

با توجه به این مسائل، بانک مرکزی به دنبال راه‌حلی برای این موضوعات بود و در سال ۹۶، سامانه یکپارچه صدور چک به نام صیاد راه‌اندازی کرد.

این سامانه باعث شد که از آن زمان، صدور چک از اختیار شعب بانکی خارج شده و تمامی چک‌ها تنها از طریق این سامانه، که تحت نظارت مستقیم بانک مرکزی است، صادر شوند.

چک‌هایی که از طریق سامانه صیاد صادر می‌شوند، به چک صیادی معروفند.

چک صیادی ویژگی‌های منحصر به فردی دارد و برای دریافت آن، مقررات خاصی وجود دارد که در ادامه این مقاله به این موارد خواهیم پرداخت. اما برای شروع، نگاهی به سامانه صیاد و مشخصات آن خواهیم داشت.

تا این قسمت از مقاله آموختید که چک صیادی چیست و در ادامه خواهید آموخت که روش ثبت چک صیادی چیست و مزایای چک صیادی چیست و تفاوت چک معمولی و چک صیادی چیست .

سامانه صیاد چیست؟

بهترین روش ثبت و بررسی چک صیادی چیست ؟سامانه صیاد، یک سامانه اینترنتی تحت نظر بانک مرکزی است که امکان ثبت و بررسی چک‌های صیاد را فراهم می‌کند.

تنها از این سامانه می‌توان دسته چک را صادر کرد. راه‌اندازی سامانه صیاد همزمان با ابلاغ قانون جدید صدور چک انجام شد.

اما حتی پس از اجرای قانون جدید و راه‌اندازی سامانه صیاد در سال ۹۶، به دلیل عدم وجود ضمانت قاطع در اجرای قوانین، مسائل برخی هنوز هم باقی ماندند و موجبات ایجاد مشکلات در مورد نابسامانی چک را فراهم کردند.

اما با اعلام بانک مرکزی، از فروردین ماه سال ۱۴۰۰، ثبت چک در سامانه صیاد الزامی و صدور چک به نام حامل ممنوع شد.

این تغییرات مهم در صدور، انتقال و بررسی چک از طریق سامانه صیاد شامل موارد زیر است:

1. هر چک در سامانه صیاد دارای یک شماره منحصربه‌فرد است. این به این معناست که هر دریافت کننده چک می‌تواند با استعلام این شماره، اعتبار و وضعیت چک را بررسی کند.

2. اطلاعات هویتی صادرکننده چک در سامانه صیاد ثبت می‌شود. به‌این‌ترتیب، دارنده چک می‌تواند از طریق استعلام حساب صاحب چک، وضعیت مالی و تعداد چک‌های برگشتی او را بررسی کند.

3. صدور دسته چک به‌عهده شعب بانکی نیست و تنها با نظارت بانک مرکزی انجام می‌شود.

این کار پس از اعتبارسنجی درخواست‌کننده دسته چک و اطمینان از اعتبار او انجام می‌شود. این اقدام باعث کاهش قابل توجه احتمال صدور چک‌های بی‌اعتبار که منجر به برگشت چک می‌شوند، می‌گردد.

مزایای چک صیادی چیست؟ فرق چک صیادی با معمولی چیست؟

مزایای چک صیادی چیست ؟، در واقع همان فرق هایی است که با چک های قدیمی دارند.

این تفاوت ها چندین شکل دارند؛ ازجمله تفاوت‌ ظاهری، تفاوت در لزوم ثبت کردن و تفاوت در نحوه شکایت کردن که در ادامه بررسی می کنیم.

پیشنهاد ما به شما :ارتباط با بهترین وکیل دعاوی چک و سفته

فرق چک صیادی با معمولی از نظر ظاهری:

رنگ چک صیادی ترکیبی از رنگ‌های بنفش و صورتی است.
ابعاد تمام برگه‌های چک صیادی 170 در 85 میلیمتر است.
در قسمت بالای سمت چپ چک صیادی، یک عدد 16 رقمی وجود دارد که به عنوان شناسه صیادی چک عمل می‌کند.
در قسمت پایین سمت چپ چک صیادی، جمله “کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است” ذکر شده است.
برای تهیه این چک، از کاغذ واترمارک مولتی تن استفاده شده که شامل آرم شرکت سهامی چاپخانه دولتی ایران است و در مقابل نور قابل مشاهده می‌باشد.

فرق چک صیادی با معمولی از نظر لزوم ثبت در سامانه:

با توجه به قانون جدید صدور چک، چک‌های صیادی باید حتما در سامانه صیاد ثبت شوند و هر فعالیتی از جمله انتقال، استعلام و تایید آنها باید از طریق این سامانه انجام شود.

این اقدامات اساسی برای افزایش امنیت چک و تضمین قابلیت نقدشوندگی آنها است. پیش از این، برای چک‌های قدیمی، چنین الزاماتی وجود نداشت.

بنابراین، عملیاتی مانند انتقال، تایید و استعلام چک تنها با وارد کردن اطلاعات هویتی صادرکننده و گیرنده چک در سامانه صیاد امکان‌پذیر است. از این رو، برخلاف چک‌های قدیمی، صدور و انتقال چک صیاد به صورت فیزیکی امکان‌پذیر نیست.

همچنین، انتقال چک صیاد، علاوه بر ثبت انتقال توسط فرد انتقال‌دهنده، نیازمند تایید از سوی گیرنده چک است؛ به این ترتیب، در صورت عدم تایید گیرنده، انتقال چک انجام نمی‌شود.

در حال حاضر، عملیات ثبت، انتقال و تایید چک‌های صیادی از خود سامانه انجام نمی‌شود و تنها از طریق اپلیکیشن‌های پرداخت موبایل و درگاه‌های اینترنتی بانکی این امکان فراهم می‌شود.

اما علاوه بر این موارد، استعلام چک صیادی همچنین از طریق سایت صیاد نیز قابل انجام است.

فرق چک صیادی با معمولی از نظر انواع شکایت:

اگر دارنده چک در موعد مقرر با عدم موجودی چک مواجه شود، او می‌تواند از یکی از چهار روش زیر برای شکایت استفاده کند: اجرای چک از طریق ثبت، طرح دعوای حقوقی، شکایت کیفری و اجرای مستقیم چک.

سه روش اول، برای هر دو نوع چک، چک‌های صیادی و چک‌های قدیمی، قابل اجرا هستند؛ اما اجرای مستقیم چک تنها برای چک‌های صیادی امکان‌پذیر است.

بر اساس ماده 23 قانون جدید صدور چک، دارنده چک صیاد می‌تواند از دادگاه صالح حقوقی، درخواست صدور اجراییه برای دریافت وجه چک و حق الوکاله وکیل داشته باشد.

به این ترتیب، دادگاه بدون نیاز به تشکیل جلسه دادرسی و در صورت احراز شرایط، بدون صدور رای، مستقیما اقدام به صدور اجراییه می‌کند.

این اجراییه به دارنده چک امکان می‌دهد بدون نیاز به طی کردن مراحل دادرسی بدوی و تجدیدنظر، به واحد اجرای دادگاه مراجعه و برای وصول طلب خود اقدام کند. در بخش بعدی، به نحوه دریافت دسته چک صیادی خواهیم پرداخت.

نحوه دریافت دسته چک صیادی چیست ؟

برای دریافت دسته چک صیادی، ابتدا باید به یکی از شعب بانک مورد نظر مراجعه کنید و سپس با ارائه مدارک مورد نیاز، درخواست صدور دسته چک را ارائه دهید.

بانک درخواست شما را در سامانه صیاد ثبت می‌کند و در صورت تأیید اعتبار توسط بانک مرکزی، دسته چک برایتان صادر می‌شود.

یکی از شرایط اساسی برای دریافت دسته چک صیادی، داشتن یک حساب قرض‌الحسنه جاری است که حداقل دو سال از تاریخ باز شدن آن گذشته باشد. همچنین، متقاضی دسته چک نباید سابقه چک برگشتی و بدهی غیر جاری داشته باشد.

مراحل دریافت دسته چک صیادی برای افراد حقیقی و حقوقی مشابه است، اما مدارک و شرایط متفاوتی برای هر کدام مورد نیاز است.

مدارک لازم برای افراد حقیقی:

– کپی تمام صفحات شناسنامه
– کپی تمام مدارک مربوط به شغل
– کپی اجاره‌نامه (در صورت اجاره)
– یک قطعه عکس
– یکی از قبض‌های برق یا آب به منظور ثبت کد پستی و آدرس دقیق
– حضور فرد معتبر به عنوان معرف

مدارک لازم برای افراد حقوقی:

– درخواست باز کردن حساب بانکی به‌همراه امضای صاحبان امضای مجاز در شرکت
– تایید امضای صاحبان مجاز به امضای شرکت
– اصل و کپی اساسنامه شرکت
– اصل و کپی گواهی ثبت شرکت
– اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت مدیره
– اصل و کپی آخرین آگهی ثبت شرکت در روزنامه رسمی

علاوه بر مدارک مذکور، لازم است که از تأسیس شرکت تاکنون حداقل ۱۰ سال گذشته باشد و همچنین محل شرکت در این دوره حداقل دو بار تغییر نکرده باشد.

پیشنهاد ما به شما : جامع ترین مقاله در مورد سفته

روش استعلام چک صیادی چیست؟

یکی از بهترین روش‌ها برای بررسی و استعلام چک صیادی، استفاده از کد 16 رقمی بالای چک برای بررسی سابقه پرداخت شخص صادرکننده است.

برای این منظور، می‌توانید به قسمت “استعلام وضعیت اعتبار چک صیادی” در وب‌سایت بانک مرکزی مراجعه کنید و کد 16 رقمی را در جایگاه مربوطه وارد نمایید.

پس از این کار و انجام عملیات “استعلام”، اطلاعات کاملی از وضعیت موجودی صادرکننده چک و همچنین مبلغ چک برگشتی را دریافت خواهید کرد.

شناسه صیادی چک:

شناسه صیاد چک، یک کد 16 رقمی است که در قسمت بالای سمت چپ چک صیاد قابل مشاهده است.

افرادی که دارنده چک‌های صیادی هستند، با وارد کردن این شناسه در سامانه صیاد، قادرند برای ثبت چک، انتقال آن و انجام دیگر عملیات مربوط به چک در سامانه صیاد اقدام کنند.

تکلیف دسته چک‌های قدیمی چیست؟

به اطلاع می‌رساند که بر اساس اعلام بانک مرکزی، دسته چک‌هایی که تاریخ صدور آن‌ها قبل از مردادماه ۱۳۹۷ است، در حال حاضر اعتبار ندارند.

اما دسته چک‌هایی که از ابتدای شهریور ماه سال ۹۷ صادر شده‌اند، تا زمان اتمام برگ‌های دسته چک اعتبار دارند و برای صدور، دریافت و انتقال چک، نیازی به ثبت در سامانه صیاد نیست؛ به این معنا که می‌توانند مانند قبل کارسازی شوند.

تغییرات جدید چطور جلوی چک برگشتی را می گیرد؟

در قانون جدید، بانک مرکزی افراد را اعتبارسنجی می‌کند و طبق این شرایط، افراد مجاز نیستند بیشتر از مقدار اعتبارشان چک صادر کنند.

همچنین با اجرای قانون جدید صدور چک، تمام حساب‌های بانکی افراد به دسته‌چک‌هایشان متصل است .

اگر حساب اصلی متصل به چک خالی بود، بانک‌ها مجازند از تمام حساب‌های مربوط به صاحب چک در همان بانک (به ترتیب از حساب جاری، حساب قرض‌الحسنه پس‌انداز، حساب سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و حساب سرمایه‌گذاری بلندمدت) برداشت انجام دهند.

چگونه چک صیادی را برگشت بزنم؟

روش برگشت زدن چک صیادی چیست ؟به طبق قانون جدید، در صورتی که دارنده چک متوجه شود حساب صادرکننده از وجه کافی برخوردار نیست یا دارای کسری موجودی است، مجاز است از بانک، تقاضای صدور گواهی‌نامه عدم پرداخت یا کسری موجودی نماید.

بانک مربوطه نیز مکلف است اطلاعات جامع چک را در سامانه چک‌های برگشتی بانک مرکزی ثبت و با اخذ کد رهگیری، این کد را بر روی گواهی‌‌های مذکور ذکر کند.

دارنده گواهی عدم پرداخت و چک برگشتی، با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت درخواست، می‌تواند از دادگاه صالح (محل اقامت صاحب حساب یا محل برگشت چک) بدون نیاز به دریافت حکم و قطعیت آن، درخواست صدور اجراییه بابت وجه چک را تقاضا کند.

این موضوع تفاوت اصلاحات قانون جدید چک با قوانین گذشته را نشان می‌دهد که در قانون جدید، لزوم حکم قطعی درباره چک صادر شده را نمی‌طلبد.

در این قسمت از مقاله آموختید که روش برگشت چک صیادی چیست و در ادامه به نحوه وصول چک برگشتی خواهیم پرداخت .

بعد از برگشت زدن چک صیاد چگونه طلب خود را وصول کنم؟

پس از درخواست صدور اجراییه و ارجاع پرونده به دادگاه، قاضی موظف است چک را بررسی کند.

در صورتی که در متن چک، وصول مبلغ چک مشروط به شرطی نباشد و یا بابت ضمانت یا انجام تعهد ذکر نشده باشد یا گواهی عدم پرداخت به دلیل دستور عدم پرداخت مقرر صادر نشده باشد، علیه صاحب حساب، صادرکننده یا هر دو اجرائیه صادر می‌کند.

صادرکننده چک ملزم است ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ اجرائیه، بدهی خود را پرداخت کند یا با موافقت دارنده چک، ترتیبی برای پرداخت آن بدهد یا مالی معرفی کند که مسئول بدهی خود باشد.

در صورت عدم انجام این اقدامات، بر اساس درخواست دارنده چک، اجرای احکام دادگستری با تشکیل کلاسه اجرایی، اجرائیه را بر اساس قانون اجرا گذاشته و با توقیف اموال صادرکننده چک، برای پرداخت یا گرفتن حکم جلب اقدام می‌کند.

عواقب برگشت خوردن چک صیادی چیست؟

در قانون جدید چک، محدودیت‌های زیادی برای دارندگان چک برگشتی در نظر گرفته شده است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

1. ممنوعیت افتتاح هرگونه حساب بانکی و صدور کارت بانکی جدید، حتی کارت هدیه.
2. متوقف کردن گردش مالی و پولی در تمامی حساب‌ها و کارت‌های بانکی به میزان مبلغ کسری از چک.
3. عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانتنامه‌های ارزی یا ریالی.
4. ممنوعیت ارایه دسته‌چک جدید در سامانه صیاد.
5. ممنوعیت صدور چک جدید.

تمامی این محدودیت‌ها تا زمان پرداخت بدهی و رفع نقص‌های مربوط به چک برگشتی، اعمال خواهند شد.