غایب مفقودالاثر کیست ؟

معانی و اصطلاحات غایب مفقودالاثر:

اصطلاح “غایب مفقودالاثر” از اصطلاحات حقوقی بهره می‌برد و به فردی اشاره دارد که مدت زمان زیادی از غیبت او گذشته و هیچ گونه خبری از وضعیت او در دسترس نیست. برای مسائل مالی مربوط به فرد غایب، قانون‌گذار چهار مرحله را تعیین کرده است: نگهداری از اموال فرد غایب پیش از تعیین نماینده، تعیین نماینده برای مدیریت اموال فرد غایب، اختصاص دادن اموال به موقت ورثه و حکم مرتبط با مرگ فرضی فرد غایب و اختصاص دادن اموال به صورت قطعی به ورثه. قانون‌گذار تنها به طلاق همسر فرد غایب اشاره کرده است در امور غیر مالی. به طبق این قانون، اگر شخصی چهار سال تمام به طور کامل غایب مفقودالاثر باشد، همسر او می‌تواند درخواست طلاق داشته باشد.

اصطلاحات قانونی که در این قسمت از قانون مدنی به تعریف و احکام مربوط به “غایب مفقودالاثر” می‌پردازند:

در غایب مفقودالاثر:

**ماده ۱۰۱۱:** شخصی که مدت طولانی‌تری از غیبت او گذشته و هیچ خبری از وضعیت او در دسترس نیست، به عنوان “غایب مفقودالاثر” شناخته می‌شود.

**ماده ۱۰۱۲:** اگر غایب مفقودالاثر وظیفه‌ای خاص برای امور مالی خود مشخص نکرده باشد و شخصی هم وجود نداشته باشد که قانوناً حق مدیریت اموال او را داشته باشد، دادگاه یک نفر امین را معین می‌کند و تقاضای تعیین این نفر از سوی مدعی العموم و افراد ذی‌نفع قابل قبول است.

**ماده ۱۰۱۳:** دادگاه ممکن است از امین معین درخواست ضمانت‌ها یا ضمانات دیگری نماید.

**ماده ۱۰۱۴:** اگر یکی از ورثه‌ی غایب ضمانت‌های کافی را ارائه کند، دادگاه نمی‌تواند امین دیگری معین کند و آن ورثه برای مدیریت اموال معین خواهد شد.

**ماده ۱۰۱۵:** وظایف و مسئولیت‌های امین معین مشخص است و برابر قوانین معین می‌شود.

**ماده ۱۰۱۶:** اگر هم فوت و هم تاریخ فوت غایب مشخص شود، اموال او بین ورثه‌ای که در زمان مرگ موجود بوده‌اند تقسیم می‌شود.

**ماده ۱۰۱۷:** اگر فوت غایب بدون تعیین تاریخ فوت مشخص شود، دادگاه باید تاریخی که فوت او در آن تاریخ مشخص شده است را معین نماید.

**ماده ۱۰۱۸:** این ماده در مورد حکم مربوط به مرگ فرضی غایب اعمال می‌شود.

**ماده ۱۰۱۹:** حکم مربوط به مرگ فرضی غایب در مواقعی صادر می‌شود که از زمان آخرین خبر درباره زنده بودن او مدتی زیادی گذشته و به طور معمول چنین شخصی زنده نمی‌ماند.

**ماده ۱۰۲۰:** این ماده تعیین مواقعی که فرض می‌شود شخص غایب زنده نباشد را بیان می‌کند.

**ماده ۱۰۲۱:** اگر کشتی در سفر خود طی سه سال از تاریخ تلف شدن گذشته

باشد و خبری از آن برای هیچ‌کس نیاورده شود، آن کشتی به عنوان تلف شده در نظر گرفته می‌شود.

**ماده ۱۰۲۲:** اگر شخص به دلیل واقعه‌ای خطر مرگی به غایب مبدل شده و بیش از پنج سال از زمان وقوع واقعه گذشته و خبری از وضعیت او در دسترس نیست، حکم مربوط به مرگ فرضی صادر می‌شود.

**ماده ۱۰۲۳:** برای صدور حکم مربوط به مرگ فرضی غایب، دادگاه باید اعلانی در روزنامه‌های معتبر منطقه اعلام کرده و اشخاصی که احتمال دارد اطلاعاتی درباره غایب داشته باشند را به دادگاه دعوت نماید.

**ماده ۱۰۲۴:** اگر چندین نفر در یک حادثه جان خود را از دست داده باشند، فرض می‌شود همه آن‌ها در آن حادثه فوت کرده‌اند.

**ماده ۱۰۲۵:** وراث غایب می‌توانند از دادگاه بخواهند که دارایی‌های غایب را به آن‌ها واگذار نماید شرط آنکه گذشته بیش از دو سال از آخرین خبری که از غایب دریافت شده باشد و اطلاعات کافی درباره زنده بودن یا مرگ وی در دست نباشد. در مورد این ماده رعایت ماده ۱۰۲۳ الزامی است.

**ماده ۱۰۲۶:** وراث باید ضمانت‌ها یا تضمینات کافی دیگری ارائه نمایند تا در صورت بازگشت غایب یا در صورت داشتن افراد ثالث مدعی بر اموال و یا حقوق او، از خسارت‌های مالی مستحقان محافظت شود تا زمانی که حکم مربوط به مرگ فرضی صادر شود.

**ماده ۱۰۲۷:** اگر پس از صدور حکم مربوط به مرگ فرضی، غایب پیدا شود، افرادی که از دارایی‌های او به عنوان وراثت استفاده کرده‌اند باید موجودیت‌های دارایی یا منافع حین پیدا شدن غایب را مسترد نمایند.

**ماده ۱۰۲۸:** امینی که برای مدیریت اموال غایب معین می‌شود، موظف است نفقه زوجه دائم یا منقطع و همچنین نفقه فرزندان غایب را از دارایی‌های غایب تادیه نماید و در صورت اختلاف در میزان نفقه، تعیین آن به عهده دادگاه است.

**ماده ۱۰۲۹:** اگر شخصی چهار سال تمام غایب مفقود الاثر باشد و همسر او می‌تواند تقاضای طلاق نماید، در این صورت با رعایت ماده ۱۰۲۳، حکم طلاق صادر می‌شود.

**ماده ۱۰۳۰:** اگر شخص غایب پس از وقوع طلاق و پیش از انقضاء مدت مراجعه نماید، می‌تواند حق بازگشت به وضعیت ازدواجی خود را داشته باشد، اما بعد از انقضاء مدت مزبور، حق بازگشت ندارد.

این تعاریف و احکام، به وضوح برای شخصیت‌های “غایب مفقودالاثر” و وراث‌هایشان وضع شده است و در جریان حالاتی که شخص به‌طور مدت زمان طولانی نادیده گرفته شده یا از دست داده شده است، به کار می‌روند.

پیشنهاد ما به شما : مطالعه مقاله جامع ارث 

ارث غایب مفقود الاثر در استفتائات امام خمینی

۱. اگر فردی توسط عمل جنایتکاران روسی دستگیر شده و به مدت سه سال گذشته و وضعیت او معلوم نیست و مالکیت اموال او تا تعیین شدن وضعیت او غیرقطعی باقی مانده است، هیچ‌یک از ورثه حق تصرف در اموال او را ندارند تا فوت او ثابت شود. در این مدت، اموال او باید زیر نظر حاکم شرع یا نماینده مجاز او حفظ شود.

۲. اگر شخصی زمانی در حالت مفقود الاثر بوده و پدرش در زندگی می‌باشد، تا زمان مرگ شخص مفقود، از وضعیت زنده بودن یا مرده بودن وی مطلع نبوده و او دارای ورثه است. اگر وجود وی در زمان تقسیم ارث ثابت نشود، تقسیم مال مشترک باید به نظر حاکم شرع موکول شود.

۳. اگر فردی تا مدت زیادی مفقودالاثر باشد و وضعیت زنده یا مرده بودن وی معلوم نشود، وجود وی در زمان مرگ دیگران ثابت نشود. در این صورت، ارث‌برداری از فرد مفقود ممکن نیست.

۴. اگر افرادی به مدت چهل سال یا بیشتر به اسارت برده شده و وضعیت زنده بودن یا مرده بودن آن‌ها معلوم نشود، مالکیت اموال آن‌ها باید تا تصدیق وضعیت آن‌ها به صلاحیت معینی حفظ شود. اگر فوت آن‌ها تصدیق شود، اموال به ورثه ایشان تعلق می‌گیرد.

۵. اگر فردی در تاریخ مشخصی مفقودالاثر شده و پدرش سه ماه پس از فقدان فوت کرده است، تا زمان اثبات مرگ فرد مفقود، فرد مفقود ارثی ندارد. اگر وی از پدر زنده بوده و قبل از پدر فوت کرده است، او از پدر ارث می‌برد.

۶. اگر فردی در حادثه هواپیما مفقودالاثر شده و وضعیت زنده بودن یا مرده بودن وی معلوم نیست، تا تصدیق فوت وی، مالکیت اموال وی باید حفظ شود. اگر فوت وی ثابت شود و ورثه‌ای بجز امام حضور نداشته باشد، تصمیم گیری درباره ترکه او به حاکم شرع واگذار می‌شود.