دادگاه صلح چیست؟

دادگاه صلح چیست و چه کاربردهای حقوقی و قضایی دارد؟

در پاسخ به سوال دادگاه صلح چیست؟ یک نهاد جدید در دستگاه قضایی است که مطابق قانون شورای حل اختلاف ۱۴۰۲ معرفی شده و از حیث ماهیت با سایر دادگاه‌ها و محاکم تفاوت دارد. این دادگاه به منظور تسهیل فرآیندهای قضایی و کاهش بار دادگاه‌های دیگر تأسیس شده است و به حل و فصل دعاوی و جرائم در سطح محلی پرداخته و به عنوان مرجع قضایی محلی شناخته می‌شود.

دادگاه صلح به عنوان یک نهاد جدید و مستقل در دستگاه قضایی، نقش مهمی در تسهیل فرآیندهای قضایی و تضمین دسترسی به عدالت برای تمام اقشار جامعه ایفا می‌کند. با بهره‌گیری از صلاحیت‌های جدید و روش‌های میانجی‌گری، این نهاد می‌تواند به بهبود کیفیت نظام قضایی و افزایش رضایت عمومی از آن کمک کند.

هدف دادگاه صلح چیست و به چه جرایمی رسیدگی می کند؟

دادگاه صلح در ایران صلاحیت رسیدگی به انواع خاصی از جرایم از جمله جرایم غیرعمدی و جرایم تعزیری را دارد.

جرایم غیرعمدی ناشی از کار و تصادفات رانندگی: تمامی جرایم غیرعمدی که بر اثر اشتباهات در حین کار یا تصادفات رانندگی رخ می‌دهند، در صلاحیت دادگاه صلح قرار دارند.

جرایم عمدی تعزیری با مجازات‌های درجه هفت و هشت: جرایم عمدی که مجازات آن‌ها حبس تعزیری درجه هفت یا هشت باشد، نیز در صلاحیت دادگاه صلح است.

ریاست دادگاه صلح به عهده چه کسی است؟

ریاست و نظارت بر دادگاه‌های صلح در سطح استان بر عهده رئیس کل دادگستری استان و در سطح شهرستان و بخش، بر عهده رئیس حوزه قضایی مربوطه است.

سطح استان: رئیس کل دادگستری استان به عنوان بالاترین مقام قضایی در استان، مسئولیت کلی نظارت بر عملکرد دادگاه‌های صلح در تمام حوزه قضایی استان را بر عهده دارد.

سطح شهرستان و بخش: در هر شهرستان و بخش، رئیس حوزه قضایی مسئولیت مستقیم نظارت بر دادگاه‌های صلح آن حوزه را بر عهده دارد.

صلاحیت های دادگاه صلح چیست؟ دادگاه صلح در چه دعاوی صالح به رسیدگی نیست؟

مطابق با ماده 11 قانون شورای حل اختلاف دعاوی ذیل حتی با توافق طرفین قابل طرح در دادگاه صلح نیست:

اختلاف در اصل نکاح، اصل طلاق، بطلان نکاح، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن، رجوع، نسب، ولایت قهری و قیمومت

اختلاف در اصل وقفیت و وصیت و تولیت

دعاوی راجع به حجر و ورشکستگی

دعاوی راجع به وجوه و اموال عمومی و دولتی و انفال

اموری که به‌موجب قوانین دیگر در صلاحیت مراجع اختصاصی یا مراجع قانونی غیر دادگستری می‌باشد.

صلاحیت‌های دادگاه صلح چیست؟

مطابق با ماده 12 قانون شورای حل اختلاف، صلاحیت‌های دادگاه صلح به شرح زیر است:

دعاوی مالی تا نصاب یک میلیارد (۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال

بنابراین در دعاوی مالی که خواسته یا بهای خواسته آن تا یک میلیارد ریال می باشد امکان ورود دادگاه صلح وجود دارد ولی اگر موضوع دعوا و یا بهای خواسته آن بیشتر از یک میلیارد ریال باشد در این صورت این دعوا خارج از صلاحیت دادگاه صلح می باشد.

دعاوی حقوقی تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق

دعاوی راجع به جهیزیه، مهریه و نفقه تا نصاب یک میلیارد ریال درصورتی‌که مشمول ماده (۲۹) قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱/۱۲/۱ نباشد.

دعاوی و درخواست‌های مربوط به تخلیه عین مستأجره و تعدیل اجاره‌بها به‌جز دعاوی مربوط به سرقفلی و حق کسب یا پیشه یا تجارت

اعسار از پرداخت محکوم‌به درصورتی‌که دادگاه صلح نسبت به اصل دعوی رسیدگی کرده باشد.

حصر ورثه، تحریر ترکه، مهر و موم و رفع آن

تامین دلیل

تقاضای سازش موضوع ماده (١٨۶) قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مصوب ۱۳۷۹/۱/۲۱

جنبه عمومی و خصوصی کلیه جرائم غیر عمدی ناشی از کار یا تصادفات رانندگی

جرائم عمدی تعزیری مستوجب مجازات درجه هفت و هشت

دعاوی اصلاح شناسنامه، استرداد شناسنامه، اصلاح مشخصات مدرک تحصیلی (به‌استثنای مواردی که در صلاحیت دیوان عدالت اداری است)، الزام به اخذ پایان کار، اثبات رشد، الزام به صدور شناسنامه، تصحیح و تغییر نام

روند رسیدگی در دادگاه صلح چگونه است؟

به غیر از مواردی که در قانون جدید شوراهای حل اختلاف در مورد روند رسیدگی در دادگاه صلح ذکر شده، آیین دادرسی و ترتیبات رسیدگی ، صدور رای و اجرای احکام دادگاه هی صلح طبق آیین دادرسی مدنی و آیین دادرسی کیفری است یعنی قوانین و مقرراتی که بر دادگاه های حقوقی و کیفری رعایت می شود در مورد دادگاه صلح نیز جاری است. قانون جدید شوراهای حل اختلاف برخی مقررات حاکم بر دادگاه صلح را بیان نموده است.

طبق تبصره ۲ ماده 12 قانون شوراهای حل اختلاف:« دادگاه صلح با حضور رئیس یا دادرس علی‌البدل رسمیت می‌یابد. دادگاه صلح با رضایت طرفین، پرونده را برای حصول سازش به عضو یا اعضای شورا که در دادگاه مستقر می‌باشند یا شعبه شورا یا میانجی‌گری ارجاع می‌دهد. چنانچه حداکثر ظرف دو ماه موضوع منتهی به سازش شود، مراتب صورت‌جلسه و جهت اتخاذ تصمیم به قاضی دادگاه صلح اعلام می‌شود تا طبق مقررات اقدام کند. در صورت عدم حصول سازش، قاضی دادگاه صلح مطابق قانون، به موضوع رسیدگی کرده و مبادرت به صدور رأی می‌نماید.»

برای دیدن نکته های حقوقی جالب توجه و سایر مقالات حقوقی و همچنین دریافت مشاوره حقوقی رایگان به صفحات دیگر وبسایت موسسه حقوقی ناد بهترین موسسه حقوقی شیراز سر بزنید.

حرفه ای ترین وکلای شیراز در تیم حقوقی ناد آماده پاسخگویی و ارائه مشاوره حقوقی رایگان و سودمند به شما عزیزان هستند.