عناوین اصلی
ضرب و جرح عمدی و مجازات آن
مورد شایع در دادگاههای کیفری، جرم ضرب و جرح عمدی به تمامیت جسمی اشخاص است. در قانون مجازات اسلامی نیز، جرم ضرب و جرح عمدی و غیرعمدی جداگانه مورد بررسی قرار میگیرند و مجازاتهای مختلفی برای هر یک تعیین شده است.
اصطلاح ‘ضرب’ به معنای زدن است و به آسیبهایی اشاره دارد که بدون خونریزی یا شکستگی، به اعضای بدن وارد میشود. این آسیبها ممکن است شامل کبودی، سرخی، کوفتگی، سیاه شدن و پیچ خوردن باشد.
در عوض، ‘جرح’ به معنای زخم زدن است و به صدماتی اشاره دارد که آسیب به نسج، عضو یا بافت بدن میزند. مانند بریدگی، شکستگی استخوان و خراشیدگی که اغلب با خونریزی همراه است.
تفاوت اساسی بین ضرب و جرح در این است که ضرب به طور عمومی همراه با خونریزی یا زخم نیست، در حالی که جرح معمولاً با زخم و خونریزی همراه است. هر دو از این اعمال به عنوان جنایات علیه افراد محسوب میشوند.
جنایت بر عضو چیست ؟
مجازات ضرب و جرح عمدی چیست ؟
با اشاره به ماده ۶۱۴ کتاب پنجم تعزیرات، هر فردی که عمداً به دیگری جرح یا ضربی وارد کند و این عمل باعث نقصان، شکستن، از کار افتادن عضوی، مرض دائمی، فقدان یا نقص یکی از حواس، منافع یا زوال عقل شود، مورد بررسی سیاستهای مجازاتی قرار میگیرد.
اگر قصاص (تناسخ) امکانپذیر نباشد و در صورتی که اقدام مرتکب منجر به اخلال در نظم و امنیت جامعه یا به بیم تجربه شده توسط مرتکب یا دیگران باشد، متهم به دو تا پنج سال حبس محکوم میشود. همچنین، اگر آسیبدیده ادعای خسارت داشته باشد، متهم ملزم به پرداخت دیه نیز خواهد بود.
این ماده نشان میدهد که در صورت انجام عمدی وارد آوردن جرح یا ضربی که منجر به نقصان جسمانی جدی میشود و امکان اجرای قصاص وجود نداشته باشد، متهم ممکن است به حبس تا پنج سال محکوم شود و در صورت تقاضا، ملزم به پرداخت دیه نیز خواهد بود.
(در راستای قانون کاهش مجازات حبسهای تعزیری، میزان مجازات این جرم به حبس درجه شش، به معنای شش ماه تا دو سال، تغییر یافته است).
تا این قسمت از مقاله آموختید که ضرب و جرح عمدی چیست و در قانون مجازات اسلامی چه مجازاتی برای جرم ضرب و جرح عمدی در نظر گرفته شده است .
شما را به مطالعه ادامه مقاله جهت مشاهده شرایط اثبات جرم ضرب و جرح عمدی و ضرب و جرح همسر دعوت می کنیم.
شرایط قصاص در ضرب و جرح عمدی چیست؟
برای اعمال قصاص در مورد جنایات علیه عضو، شرایط عمومی باید موجود باشد. این شرایط عمومی شامل موارد زیر میشوند:
1. مرتکب جنایت نباید پدر یا اجداد پدری قربانی باشد.
2. مجنیٌعلیه و مرتکب باید هر دو عاقل باشند و در دین با یکدیگر مساوی باشند.
3. مرتکب باید عمدی داشته باشد، به عبارت دیگر، عمل جرمی را با آگاهی و اراده خود انجام داده باشد.
علاوه بر این، ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی شرایط جنایت عمدی برای اعمال قصاص را تعیین میکند. برخی از این شرایط شامل موارد زیر است:
1. محل عضو مورد قصاص باید با محل جنایت یکی باشد.
2. قصاص باید با مقدار جنایت مساوی باشد.
3. قصاص نباید منجر به تلف جان انسان با عضو دیگر شود.
4. در قصاص، عضو سالم نباید در برابر عضو ناسالم قرار گیرد.
همچنین، در قصاص عضو، زن و مرد برابر هستند و مرد مجرم به دلیل نقص عضو یا جرحی که به زن وارد میکند، به قصاص عضو مشابه محکوم میشود.
این شرایط و محدودیتها نشان میدهند که اعمال قصاص در جرائم علیه عضو، شرایط خاصی را برای اجرا دارد و برای محکومیت به قصاص، لازم است تمامی این شرایط را تأیید وضع قرار دهد.
نحوه اثبات ضرب و جرح عمدی چیست؟
“در قانون مجازات اسلامی، جرم ضرب و جرح عمدی با توجه به چهار مورد زیر قابل اثبات است:
1. دو بار اقرار ضارب: اگر فرد متهم به طور عمدی در دادگاه اقرار کند که ضرب و جرح عمدی را ارتکاب کرده است، این اقرار میتواند به عنوان یک دلیل برای حکم مجازاتی مورد استفاده قرار بگیرد.
2. شهادت دو مرد عادل: شهادت دو مرد عادل که پس از مشاهده جرم ضرب و جرح عمدی توسط متهم در دادگاه شهادت میدهند، یکی از روشهای اثبات این جرم است.
3. شهادت یک مرد همراه با دو زن: یک مرد عادل به همراه دو زن نیز میتوانند شهادت دهند و در این صورت نیز جرم ضرب و جرح عمدی اثبات میشود.
4. سوگند یا قسامه: اگر دلیل دیگری برای اثبات جرم ضرب و جرح عمدی در پرونده وجود نداشته باشد، میتوان از سوگند قوی وارد شده توسط اقوام و خویشاوندان شاکی به عنوان یک دلیل استفاده کرد.
5. علم قاضی: اگر قاضی بر اساس شواهد و مدارک موجود در پرونده به قطعیت و علم قاطع برسد که جرم ضرب و جرح عمدی رخ داده است، میتواند حکم مجازات را صادر کند. قاضی باید بر اساس شواهد و مدارک موجود در پرونده به قطعیت و بدون هیچ گواهی و مدرکی به طور ظاهری نظریه یا ظنی ایجاد کند.”
ارکان تشکیل دهنده جرم ضرب و جرح عمدی چیست؟
عنصر قانونی جرم ضرب و جرح عمدی در ماده ۶۱۴ از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی آمده است. بر اساس این ماده، اگر فردی به طور عمدی به شخص دیگری جرح یا ضربی وارد کند که به نقصان، شکستن، از کار افتادن یک عضو از اعضاء بدن، مرض دائمی، فقدان یا نقص یکی از حواس، منافع یا زوال عقل شخص مجنیعلیه منجر شود، در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد، متهم به ارتکاب جرم ضرب و جرح عمدی محسوب میشود.
این عنصر قانونی نشان میدهد که برای اثبات جرم ضرب و جرح عمدی، لازم است که جرح یا ضرب وارد شده توسط متهم به یکی از اثرات معین (مانند نقصان عضو، مرض دائمی، فقدان یا نقص حواس و غیره) منجر شده باشد و در همین حالت، امکان اعمال قصاص برای این جرم وجود نداشته باشد.
عنصر مادی ضرب و جرح عمدی در واقع نمای خارجی یا عمل خارجی و قابل مشاهده مرتکب جرم است که به صورت جرح یا قطع عضو از اعضاء بدن اتفاق میافتد. در عین حال، عنصر معنوی شامل قصد، سوء نیت و دلایل ذهنی مرتکب میباشد.
همچنین، دیه ضرب و جرح در ماههای حرام مانند رجب، ذیعقده، ذیحجه و محرم، نسبت به سایر ماهها دیه تغلیظ نمیشود. به عبارت دیگر، دیه در این ماهها به مقدار دیه در دیگر ماهها اضافه نمیشود؛ زیرا تغلیظ دیه فقط مربوط به جرم قتل است، نه جرم ضرب و جرح.
آیا جرم ضرب و جرح قابل گذشت است؟
در صورتی که مرتکب جرم به قصاص محکوم شود ولی مجنیعلیه شکایت کیفری علیه او نکند، قاضی تنها بر اساس اثبات جرم نمیتواند قصاص را اجرا کند. به عبارت دیگر، دادگاه نمیتواند تنها از روی اثبات جرم بدون شکایت مجنیعلیه، قصاص را اجرا کند.
همچنین، پس از اینکه مجنیعلیه شکایت خود را مطرح کرده و فرایند قضایی آغاز شده است، شاکی در هر مرحله از رسیدگی به پرونده، حتی در زمان اجرای حکم، میتواند از شکایت خود منصرف شود و این باعث میشود که اجرای مجازات متوقف شود. این امکان به شاکی داده میشود تا در صورت تمایل، در هر مرحله از روند قضایی، قادر به انصراف از شکایت خود باشد و در نتیجه، اجرای مجازات متوقف شود.
حرفه ای ترین وکیل شیراز در دعاوی کیفری
برای دیدن نکته های حقوقی جالب توجه و سایر مقالات حقوقی و همچنین دریافت مشاوره حقوقی رایگان به صفحات دیگر وبسایت موسسه حقوقی ناد بهترین موسسه حقوقی شیراز سر بزنید.
حرفه ای ترین وکیل شیراز در تیم حقوقی ناد آماده پاسخگویی و ارائه مشاوره حقوقی رایگان و سودمند به شما عزیزان هستند. مشاوره با وکیل دعاوی کیفری در شیراز