خسارت ایام بازداشت

بعد از وقوع یک جرم اولین اقدامی که بازپرس انجام می دهد این است که تحقیقات مقدماتی را شروع میکند تا بتواند مجرم پرونده را بیابد .

در این بین بازپرس از عده ای افراد بازجویی می کند و شاید افرادی را نیز به عنوان متهم شناسایی کند که این شناسایی ممکن است به بازداشت موقت ، متهم یا مظنون نیز منتهی گردد .

بعد از پایان تحقیقات شاید بازپرس به این نتیجه برسد که متهم پرونده همان مجرم پرونده است و با صدور کیفرخواست او را به دادگاه بفرستد و گاهی نیز ممکن است که متهم تبرئه و آزاد گردد .

قانون برای متهمی که مجرم شناخته نشده است و در بازداشت شدن دچار خسارت و ضرر مادی و معنوی شده باشد، شرایطی در نظر گرفته تا بتواند این خسارت را برای وی جبران کند. از این رو در این مقاله به بررسی موضوع جبران خسارت ایام بازداشت خواهیم پرداخت .

___________________________________________

پیشنهاد ما به شما : ارتباط مستقیم با بهترین وکیل کیفری در شیراز 

__________________________________________________________

جبران خسارت ایام بازداشت

در صورتی که متهم بعد از بازداشت موقت  تبرئه شود و بر هر دلیل دیگر مجرم شناخته نشود می تواند خسارت ایام بازداشت را مطالبه نماید .

لزوم جبران خسارت متهم بی گناه در ماده 255 قانون آیین دادرسی کیفری  مشخص شده است که : ” اشخاصی که در جریان تحقیقات مقدماتی و دادرسی به هر علت بازداشت می شوند و از سوی مراجع قضایی حکم تبرئه یا قرار منع تعقیب برای آنان صادر شود ، می توانند با رعایت ماده 14 این قانون ، خسارت ایام بازداشت را از دولت مطالبه نمایند” .

طبق ماده 14 قانون آیین دادرسی کیفری شاکی می تواند تمام خسارت ها و ضرر و زیان های مادی و معنوی ناشی از وقوع جرم را مطالبه کند.

البته از آنجایی که جبران خسارت معنوی مندرج در ماده 14 قانون آیین دادرسی کیفری اصلا آسان نیست قانون گذار در تبصره یک این ماده صدور حکم به پرداخت خسارت مالی و الزام به عذرخواهی و درج حکم در جراید را از نمونه های جبران خسارت معنوی ذکر کرده است .

علاوه بر این در ماده 163 قانون مجازات اسلامی نیز به لزوم جبران خسارت ایام بازداشت بی گناه اشاره شده به این ترتیب شده که : اگر پس از اجرای حکم ، دلیل اثبات‌کننده جرم باطل شود مانند آنکه در دادگاه مشخص شود که مجرم شخص دیگری بوده است یا اینکه جرم رخ نداده است و متهم به علت اجرای حکم ، دچار آسیب بدنی یا جانی یا خسارت مالی شده کسانی که ایراد یا خسارت مذکور مستند به آنان است ، اعم از ادا کننده سوگند یا شاکی یا شاهد حسب مورد به قصاص یا دیه یا تعزیر مقرر در قانون و جبران خسارت مالی محکوم خواهند شد .

بازداشتی مستحق جبران

با وجود اینکه بازداشت فرد بی گناه نیازمند جبران است، در قانون برای این افراد محدودیت‌هایی در نظر گرفته شده است  و در ماده 256 قانون آیین دادرسی کیفری آمده است که : در موارد زیر شخص بازداشت شده مستحق جبران خسارت نیست :

الف – بازداشت شخصی ، ناشی از خودداری در ارائه اسناد و مدارک و ادله بی گناهی خود باشد .

ب – به منظور فراری دادن مرتکب جرم ، خود را در مظان انهام و بازداشت قرار داده باشد .

پ – به هر جهتی به ناحق موجبات بازداشت خود را فرآهم کرده باشد .

ت – هم زمان به علت قانونی دیگر بازداشت شده باشد .

___________________________________________

پیشنهاد ما به شما : ارتباط مستقیم با بهترین وکیل کیفری در شیراز 

__________________________________________________________

نحوه جبران خسارت ایام بازداشت

طبق ماده 257 قانون آیین دادرسی کیفری شخصی که بازداشت شده باید ظرف 6ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی حاکی از بی گناهی خود ، درخواست جبران خسارت را به کمیسیون استانی ، متشکل از سه نفر از قضات دادگاه تجدیدنظر استان به انتخاب رییس قوه قضاییه تقدیم نماید .

کمیسیون در صورتی که شرایط مقرر در این قانون احراز شود، حکم به پرداخت خسارت صادر می کند.

در صورت رد درخواست ، این شخص می تواند ظرف 20روز از تاریخ ابلاغ به وی، اعتراض خود را کمیسیون موضوع ماده 258 این قانون مطرح نماید .

کمیسیون ماده 258 ، کمیسیونی متشکل  ملی جبران خسارت است که تشکیل شده از رییس دیوان عالی کشور یا یکی از معاونان وی و دو نفر از قضات دیوان عالی کشور به انتخاب رییس قوه قضاییه به عمل آید .

رای این کمیسیون قطعی است. جبران خسارت ناشی از ایام بازداشت متهم بی گناه بر عهده دولت می باشد و در صورتی که بازداشت بر اثر اعلام مغرضانه جرم ، شهادت کذب و یا تقصیر مقامات قضایی است ، دولت پس از جبران خسارت می تواند به مسئول اصلی مراجعه کند.